Meslek hastalığı, kişinin yaptığı işteki maruziyeti sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Meslek hastalıkları, işyerinde kullanılan kimyasallar, tozlar, radyasyon gibi etkenler veya işyeri ortamındaki fiziksel koşullar nedeniyle oluşabilir.
Meslek hastalıkları, çalışanların sağlığını ve iş verimliliğini olumsuz yönde etkiler. Meslek hastalıklarının önlenmesi için işyerlerinde gerekli önlemlerin alınması önemlidir.
Meslek Hastalığı Nedir?
Meslek hastalığı sigortalı bir çalışanın, çalıştığı işinden dolayı sürekli tekrarlanan bir sebeple veya işi yürütürken bu iş yükünün şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık durumu, ruh halinin bozukluğu veya sakatlık halidir. Yılın birkaç günü tüm ev temizleyen bir insanın kas iskelet bozukluğu, egzama tarzı deri hastalığı, koku duyusu kaybı gibi sorunları sıklıkla yaşaması beklenmez. Ancak her gün bir hastane temizliğine giden ve sürekli bir kimyasalla temasta bulunan insanların yaptıkları işten kötü etkilenmesi, bahsedilen rahatsızlıkları yaşaması beklenilen bir durum olur.
İşinde süreklilik arz eden bir durum söz konusu olduğundan her gün temas edilen malzeme veya her gün girilen ortam sağlıklı olmayabilir. Zaten meslek hastalıkları konu olduğundan beri iş güvenliği de aynı derecede önemli olmuştur. İşverenler ortamları, iş güvenliği kapsamında belirtilen kriterlere göre hazırlamakla yükümlü kılınmışlardır. Tedbir ve önlemler ona göre alınmalıdır.
Meslek Hastalığına Yakalanma Olasılığı Nedir?
İnsanlar iş yerinde yaşadıkları sıkıntılardan dolayı bir hekime gittiklerinde yaptıkları işi mutlaka söylemelidir. Zaten hekimin de ne iş yaptığı sorması önemlidir. Bu soru belki de tanıyı hızlandıracak tedavi sürecini kısaltacaktır. Bir meslek hastalığına yakalanma süresi işin niteliğine göre değişir ancak 1 hafta ile 40 yıl sonra ortaya çıkabilmektedir. Bu sebeple çalışan işçilerin kayıtlarının düzenli olarak tutulup gözden geçirilmesi gerekir ki geriye dönük bir veri girdisi oluşturulabilsin.
Meslek Hastalıkları Sebepleri
Biyolojik bir sebepten kaynaklanan bir meslek hastalığı söz konusu olabilir. Örneğin; bakteri veya virüs bulaşması, psikolojik bunalım geçirme gibi. Fiziksel kaynaklı meslek hastalıkları ise gürültülü ortamlarda çalışma, yüksek sıcaklık ve soğukluk, toz, titreşim veya radyasyona maruz kalma sebebiyle olabilir. Kimyasal kaynaklı nedenler, ağır metaller, yakıcı gazları soluma, solüsyonlara temastan etkilenme gibi.
Meslek hastalıklarına yakalanmamak için yapılması gerekenlere uymak ciddi bir sorumluluk gerektirir. Çalışanlar kendilerine verilerden koruyucu donanımı korumak ve muhafaza etmek zorundadırlar. Kullandıkları makinelerdeki bozuklukları cihaz veya elektronik akşamların eksikliğini işverene bildirmelidirler. Çalıştıkları yerlerde tehlike arz edecek bir durum olduğunda yetkililere veya iş güvenliği uzmanına haber vermelidirler.
Meslek Hastalıkları Nelerdir?
Günümüzde, çalışma hayatı pek çok kişi için vazgeçilmez bir gerçeklik halini almıştır. Ancak, mesleklerin doğasında bulunan belirli risk faktörleri nedeniyle çalışanlar bazen sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirler. Bu sağlık sorunlarına “meslek hastalıkları” adı verilir. Meslek hastalıkları, belirli bir meslekte yapılan işle ilişkilendirilen ve genellikle uzun vadeli etkileri olan sağlık sorunlarıdır. İşte, meslek hastalıklarına dair daha geniş bir perspektif sunan bir makale:
Meslek hastalıkları, belirli bir meslek dalında çalışanların maruz kaldığı fiziksel, kimyasal, biyolojik veya ergonomik etmenlere bağlı olarak ortaya çıkan sağlık sorunlarını ifade eder. Bu hastalıklar genellikle uzun bir maruziyet sürecinin sonucunda gelişir ve işyerindeki koşullarla doğrudan ilişkilidir.
İlginizi çekebilir ; Hizmet Tespit Davası
Yaygın Meslek Hastalıkları
İşitme Kaybı: Gürültülü ortamlarda çalışanlar, özellikle inşaat sektörü çalışanları ve metal işleme sektöründeki işçiler, işitme kaybına maruz kalabilirler.
Asbestoz: İnşaat, gemi yapımı ve endüstriyel işlerde çalışanlar arasında yaygın olan bu hastalık, asbest ile temas sonucu solunum yoluyla gerçekleşir.
Ergonomik Sorunlar: Bilgisayar başında uzun süre çalışanlar, yanlış pozisyonlarda çalışanlar veya ağır yüklerle çalışanlar ergonomik sorunlara maruz kalabilirler.
Kimyasal Maruziyet: Kimyasal maddelere maruz kalan işçiler, solunum yoluyla veya ciltleri aracılığıyla kimyasalların zararlı etkilerine maruz kalabilirler.
Hukuki Çerçeve ve Çalışan Hakları
Meslek hastalıkları, birçok ülkede çalışan haklarına ilişkin önemli hukuki konuları gündeme getirir. Çalışanlar, işyerinde sağlıklarını korumak adına çeşitli haklara sahiptir. İşverenler, işyerinde güvenli bir ortam sağlama ve çalışanları meslek hastalıklarına karşı koruma yükümlülüğüne sahiptir.
Çalışanların, meslek hastalığına maruz kaldıklarını düşündükleri durumlarda, bu durumu derhal işverenlerine bildirmeleri önemlidir. İşverenler, bu bildirimi dikkate alarak gerekli önlemleri almalı ve çalışanlarına uygun koruyucu ekipmanları temin etmelidir. Ayrıca, işverenler, meslek hastalıklarının önlenmesi için düzenli sağlık ve güvenlik denetimleri yapmalıdır.
Meslek Hastalıklarında Tazminat Hakkı
Bir çalışan, meslek hastalığına maruz kaldığında, hukuki olarak tazminat hakkına sahiptir. Meslek hastalığına maruz kalmak, çalışanın işyerindeki sağlık ve güvenlik standartlarına uygun bir ortamda çalışma hakkını ihlal edebilir. Bu durumda, çalışan, işverene karşı tazminat davası açma hakkına sahiptir.
Tazminat davaları genellikle meslek hastalığının şiddeti, etkileri ve işverenin ihmali gibi faktörlere dayanır. Mahkemeler, meslek hastalıklarıyla ilgili davalarda genellikle bilirkişi raporlarına dayanarak karar verir. Çalışanın, meslek hastalığına maruz kaldığını kanıtlaması ve işverenin ihmali olduğunu göstermesi durumunda tazminat davası olumlu sonuçlanabilir.
Sonuç olarak; Meslek hastalıkları, çalışanların sağlığını etkileyen ciddi sorunlardır ve hukuki bir boyut içerir. Çalışanlar, meslek hastalıklarına karşı korunma hakkına sahiptir ve işverenler, sağlıklı bir çalışma ortamı sağlama yükümlülüğüne sahiptir. Meslek hastalıklarına maruz kalan çalışanlar, tazminat haklarını kullanabilir ve hukuki süreç başlatabilirler. Bu bağlamda, meslek hastalıklarıyla ilgili hukuki düzenlemelere uyum, çalışanların haklarını korumak adına önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
En sık görülen meslek hastalığı nedir?
En sık görülen meslek hastalığı, bilgisayar kullanımıyla ilişkilendirilen “karpal tünel sendromu”dur. Uzun süre klavye ve fare kullanımı, el bileği bölgesinde ağrı ve uyuşukluğa yol açabilir.
Meslek hastalığı sayılması için kaç yıl?
Bir hastalığın meslek hastalığı olarak kabul edilmesi için genellikle belirli bir süre belirlenmemiştir. Ancak genellikle hastalığın mesleki faaliyetle doğrudan ilişkilendirilmesi ve uzun süreli maruziyet sonucu ortaya çıkması gerekmektedir. Yargı ve sigorta kurumları farklı kriterlere sahip olabilir.
Meslek hastalığına yakalanan işçinin hakları nelerdir?
Meslek hastalığına yakalanan işçinin hakları arasında tıbbi tedavi, hastalıkla ilgili giderlerin karşılanması, iş kazası sonucu gelir kaybı için tazminat talebi, rehabilitasyon ve iş değişikliği gibi haklar bulunmaktadır. İşçi, durumuyla ilgili olarak işveren veya sigorta kurumuyla iletişime geçebilir.
