Uzlaşmaya tabi suçlar, ceza hukuku sistemlerinde önemli bir yer tutar. Bu suçlar, mağdur ile sanık arasında uzlaşma sağlanabilen ve yasal bir çerçevede sonuçlandırılabilen suçlar olarak tanımlanır. Bu yazıda, uzlaşmaya tabi suçların ne olduğu, uygulanma süreci ve önemi üzerinde duracağız. Uzlaşmaya tabi suçlar genellikle kişisel hak ihlallerini içerir ve mağdur ile sanık arasında bir anlaşma sağlanarak çözülebilirler. Örneğin, hırsızlık, yaralama, tazminat talep edilebilen maddi hasar suçları gibi suçlar bu kategoriye dahildir. Ancak, cinsel saldırı, cinayet gibi ciddi suçlar uzlaşmaya tabi değildir ve ceza yargılaması sürecine tabidirler.
Uzlaşmaya Tabi Suçlar
Ceza hukukunda mağdurun mağduriyetini gidermek için günümüze kadar çeşitli yöntemler denenmiştir. Uzlaştırma kapsamında olan bir suç önümüze geldiğinde faili topluma kazandırmaya çalışırken bir yandan da mağdurun zararının giderilmesi hesaplanır.
Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlardan dolayı öncelikle uzlaştırma alternatif olarak değerlendirilir. Şikayete tabi bir suçta şikayetten vazgeçme de bir yöntem olurken şikayetten vazgeçmenin olmadığı suçlarda ceza davası kendiliğinden düşmeyecektir.
Uzlaşma Olmazsa Ne Olur
Uzlaşmaya Tabi Suçlar da Uzlaşma Olmazsa Ne Olur sorusu hepimizin merak ettiği konular arasındadır. Uzlaşma her iki tarafında uzlaşmayı kabul etmesiyle geçerli hale gelir. Sadece mağdurun yada sadece failin uzlaşma hükümlerini kabul etmesi bu aşamada bir hüküm doğurmaz. Bu yüzden uzlaşma sağlanamazsa fail hakkında uzlaşma bürosu iddianameyi oluşturarak dava açar. Fail artık sanık konumunda ve hakkında açılan bir ceza davasıyla karşı karşıya kalır. Kovuşturma aşaması yani mahkeme aşamasında uzlaştırma kurumuna başvurulmuş fakat yine de uzlaşma sağlanamamışsa yargılama kaldığı yerden devam ederek sanığın ceza alması mümkün hale gelir.
Uzlaşma Ne Demek
Günümüz toplumsal barışının sağlanmasında bazı kanun düzenlemelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlardan biri olan uzlaşma ise toplumsal problemlerin kısa sürede ve etkin bir şekilde çözülmesini amaçlar. Alternatif çözüm yollarından uzlaşma ceza kanunu kapsamında mağdur ve fail arasında iletişim kurarak adaleti sağlamaya çalışır.
Arabuluculuk kurumu hukuki konularda kullanılırken uzlaşma ise ceza kanunu kapsamında kullanılmaktadır. Ceza kanunlarında şikayete bağlı bir suç uzlaştırma kapsamında yer alır. Ancak karşılıksız çek keşide etmek suçu uzlaşma hükümleri uygulanamaz. Uzlaşmaya Tabi Suçlar nelerdir sorusu tarafımıza sıkça yöneltilmektedir.
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
Uzlaşma Kapsamındaki Suçlar
Uzlaşmaya Tabi Suçlar veya Uzlaşma kapsamındaki suçlar şikayete tabi suçlar olarak karşımıza çıkar. Şikayete tabi suçlarda bazı istisnalar olsa da genelde şikayete tabi suçlar yönünden kullanılmaktadır. Uzlaştırma kapsamında kalan suçları sıralayacakolursak; kasten yaralama suçu,basit kasten yaralama suçu, taksirle adam yaralama suçu, tehdit suçu, konut dokunulmazlığının ihlali suçu, basit hırsızlık suçu, dolandırıcılık suçu, güvenin kötüye kullanılması suçu, çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu, Suç eşyasını satın alma veya kabul edilmesi suçu, Bankacılık sırlarını ticari sırlar veya müşteri sırlarının açıklanması suçu olarak sıralayabiliriz.
Uzlaşmaya Tabi Suçlar Ne Anlama Geliyor
Uzlaşmaya Tabi Suçlar konusu genellikle şikayete tabi olan ve karşılıklı edimli yada edimsiz olarak uzlaşma kabul edildiği takdirde hakkında ceza davası açılmayacağı anlamına gelmektedir.
Uzlaşmaya Tabi Suçlar Listesi
Ceza Muhakemesi Kanunu Uzlaştırma Madde 253 – (1) Aşağıdaki suçlarda, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırılması girişiminde bulunulur: a) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar. b) Şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanununda yer alan;95 1. Kasten yaralama (üçüncü fıkra hariç, madde 86; madde 88), 2. Taksirle yaralama (madde 89), 3. (Ek: 24/11/2016-6763/34 md.) Tehdit (madde 106, birinci fıkra), 4. Konut dokunulmazlığının ihlali (madde 116), 5. (Ek:17/10/2019-7188/26 md.) İş ve çalışma hürriyetinin ihlali (madde 117, birinci fıkra; madde 119, birinci fıkra (c) bendi), 6. (Ek: 24/11/2016-6763/34 md.) Hırsızlık (madde 141), 7. (Ek:17/10/2019-7188/26 md.) Güveni kötüye kullanma (madde 155), 8. (Ek: 24/11/2016-6763/34 md.) Dolandırıcılık (madde 157), 9. (Ek:17/10/2019-7188/26 md.) Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (madde 165), 10. Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (madde 234), 11. Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkra hariç, madde 239), suçları. c) (Ek: 24/11/2016-6763/34 md.) Mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar. (2) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olanlar hariç olmak üzere; diğer kanunlarda yer alan suçlarla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, kanunda açık hüküm bulunması gerekir. (3) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olsa bile, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda ve ısrarlı takip suçunda (madde 123/A), uzlaştırma yoluna gidilemez. (Ek cümle: 26/6/2009 – 5918/8 md.) Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte aynı mağdura karşı işlenmiş olması hâlinde de uzlaşma hükümleri uygulanmaz.9697 (4) Soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tâbi olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması hâlinde, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar görene uzlaşma teklifinde bulunur. Şüphelinin, mağdurun veya suçtan zarar görenin reşit olmaması halinde, uzlaşma teklifi kanunî temsilcilerine yapılır. Uzlaştırmacı, uzlaşma teklifini açıklamalı tebligat veya istinabe yoluyla da yapabilir. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren üç gün içinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılır.98 (5) Uzlaşma teklifinde bulunulması halinde, kişiye uzlaşmanın mahiyeti ve uzlaşmayı kabul veya reddetmesinin hukukî sonuçları anlatılır. (6) Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye veya bunların kanunî temsilcisine ulaşılamaması halinde, uzlaştırma yoluna gidilmeksizin soruşturma sonuçlandırılır. (7) Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, mağdur veya suçtan zarar görenlerin hepsinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekir. Şeklinde açık düzenleme mevcuttur.
Uzlaşmaya Tabi Suçlarda Şikayetten Vazgeçme
Uzlaşmaya tabi suçlarda şikayetten vazgeçme, mağdurun suçtan dolayı şikayetini geri çekme veya davasını geri çekme anlamına gelir. Ancak, bu durum suçun tipine, yasal düzenlemelere ve sürecin hangi aşamasında olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Uzlaşmaya tabi suçlarda, mağdurun suçtan dolayı şikayetini geri çekme veya davasını geri alma hakkı bulunmaktadır. Ancak, bu hakkın kullanılabilmesi belirli koşullara tabidir ve her durumda geçerli olmayabilir.
Uzlaşmaya tabi suçlarda şikayetten vazgeçme süreci genellikle şu şekilde işler:
Mağdurun İstemi: Mağdur, suçun işlenmesinden sonra şikayetini geri çekmek veya davasını geri almak istediğinde, bu isteğini ilgili makamlara bildirir. Bu genellikle polis veya savcılığa yapılabilir.
İncelenme Süreci: Mağdurun şikayetini geri çekme isteği, savcılık veya mahkeme tarafından incelenir. Bu inceleme sürecinde, mağdurun isteğinin serbest iradesiyle yapıldığından emin olunur. Ayrıca, suçun ciddiyeti, mağdurun sağlık durumu ve diğer faktörler de göz önünde bulundurulur.
Uzlaşma Durumu: Eğer suç uzlaşmaya tabi ise ve mağdur ile sanık arasında uzlaşma sağlanmışsa, mağdurun şikayetini geri çekme isteği genellikle davanın düşmesiyle sonuçlanır. Uzlaşma koşullarına uyulması halinde, dava kapanabilir ve sanık hakkında ceza verilmez.
Uzlaşma Sağlanmamışsa: Eğer mağdur ile sanık arasında uzlaşma sağlanmamışsa veya suç uzlaşmaya tabi değilse, mağdurun şikayetini geri çekme isteği dikkate alınır ancak dava devam edebilir. Savcılık veya mahkeme, suçun kamu düzenine veya toplumun genel çıkarlarına zarar verdiğini düşünüyorsa, dava kapatılmayabilir.
Uzlaşmaya tabi suçlarda şikayetten vazgeçme hakkı, mağdurun adalet arayışını dikkate alarak düzenlenmiştir. Ancak, bu hakkın kullanılmasıyla ilgili süreçler, yerel yasal düzenlemelere ve suçun niteliğine göre değişebilir. Bu nedenle, mağdurun veya sanığın bu süreçte uzman bir ceza avukatı ile birlikte çalışmasında büyük önem vardır.
Uzlaşmaya Tabi Suçlarda Tutuklama
Uzlaşmaya tabi suçlarda tutuklama, genellikle suçun ciddiyetine, sanığın kaçma veya delilleri yok etme gibi bir risk oluşturup oluşturmadığına ve mevcut kanunlara göre belirlenen diğer faktörlere bağlı olarak değerlendirilir. Ancak, tutuklamanın her durumda son çare olarak kullanılması ve kişisel özgürlük haklarıyla uyumlu bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir.
