Miras Sözleşmesi; Miras hukuku, bir kişinin vefatı durumunda mal varlığının nasıl dağıtılacağını ve mirasçıların haklarını düzenleyen önemli bir hukuk alanıdır. Miras hukukunun işleyişinde, mirasçıların ve miras bırakanın haklarını koruyan ve belirleyen birçok hukuki işlem bulunmaktadır. Bu araçlardan biri de “Miras Sözleşmesi”dir.
Miras sözleşmesi, bir kişinin hayatta iken mal varlığının dağıtımını belirleyen ve bu dağılımın vefatı sonrasında hüküm ifade eden bir sözleşmedir. Diğer bir deyişle, kişi yaşarken mal varlığının gelecekteki dağılımını belirlemek üzere bir anlaşma yapar ve bu anlaşma vefatı sonrasında geçerli olur. Miras sözleşmesi, kişinin ölümüyle birlikte mirasçıları bağlayan ve mirasçıların haklarını belirleyen bir belgedir.
Miras sözleşmesi genellikle bir miras avukatı veya noter nezaretinde hazırlanır ve noter tarafından onaylanır. Bu şekilde hazırlanan miras sözleşmesi, daha sonra yasal olarak geçerli olacaktır.
Miras Sözleşmesi
Miras sözleşmeleri sağ olan bir kişinin mal varlığına öldükten sonra belirli kişilere veya bazı koşullara bağlayarak nasıl ve kime ne dağıtacağını düzenleyen hukuki bir düzenlemeyi ifade eder. Miras sözleşmeleri miras bırakan ve mirasçı veya üçüncü bir kişi ile yapılan anlaşmalar olarak gerçekleşebilir. Bu sözleşmenin temel amacı miras bırakan kişinin mal varlığının istediğin şekilde dağılmasını sağlayan bir sözleşme türüdür. Miras sözleşmeleri olumlu miras sözleşmesi, mirastan feragat sözleşmesi tek taraflı miras sözleşmesi, 2 taraflı miras sözleşmesi ,ivazlı sözleşmesi ve karşılıksız miras sözleşmesi olarak ayrılır.
Miras Sözleşmesi Nedir?
Miras sözleşmeleri, her iki taraf arasında hazırlanan hukuki bir anlaşma olarak düşünebiliriz. Bu sözleşme miras bırakan kişiyle diğer kişiler arasında yapılmaktadır. Aslında hukuki bir terim olan miras sözleşmesi toplumumuzda vasiyetname olarak bilinmektedir. Bu sözleşme herhangi bir tarafa borç yüklememektedir. Söz konusu sözleşme miras bırakan kişinin ölümünden sonra bir hak elde etme hakkı sunar.
Miras Sözleşmesi Şekli
Miras sözleşmesi nedir sorusu sıkça karşımıza gelmektedir. Miras sözleşmesinin geçerli olabilmesi için belirli şartlara uyulması gerekir. Öncelikle, sözleşmenin yazılı olarak hazırlanması gerekmektedir. Sözlü olarak yapılan miras sözleşmeleri genellikle geçerli kabul edilmez. Ayrıca, sözleşmenin noter veya yetkili bir merci tarafından onaylanması da önemlidir. Bu şekilde, sözleşme taraflar arasında yasal olarak bağlayıcı hale gelir.
Miras sözleşmesinin geçerliliği aynı zamanda kişinin akıl sağlığına ve iradesine de bağlıdır. Yani, kişi miras sözleşmesini yaparken sağlıklı bir zihinsel durumda olmalı ve özgür iradesiyle hareket etmelidir. Bu nedenle, bir miras sözleşmesinin geçerliliği sıklıkla mahkemelerde sorgulanabilir ve kişinin zihinsel sağlığı ve iradesi hakkında deliller sunulabilir.
Miras Sözleşmesi Örneği
=RESMÎ VASİYETNAME=
İkibinyirmidört yılı dördüncü ayının yirmibeş inci günü, ben ……….. Noteri ………….
Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının bana tanıdığı yetkilerle görevimi yaparken yanıma gelen ve kim olduğu aşağıda isim, şöhret ve ikâmetgâh adresleri yazılı bulunan şahitlerin tariflerinden anlaşılan ve ibraz eylediği Tarsus Nüfus dairesinden verilen 13.03.2006 tarihli Nüfus cüzdanına nazaran 03.11.1961 tarihinde…….. ‘de SABAHATTİN den olma ve KERİME den doğma olduğu şüphe bırakmayacak şekilde anlaşılan ve ‘nın Mahallesinde ……….. Nolu apartmanın ….Nolu dairesinde ikâmet eden……………….. benden bir vasiyetname tanzim etmemi talep ve Türkçe okuyup yazma bildiğini beyan etmekle şuur ve ehliyetine malik olduğunu gördüğüm adı geçenden arzularının neden ibaret olduğunu ve hiçbir aldatma veya cebir ve tehdit etkisi altında olup olmadığını sordum. Hiçbir hile ve cebir ve tehdit etkisi altında olmadığını söyleyerek şu şekilde söze başladı: “Her ferd gibi bir gün gelip ben de bu dünyadan göçeceğim. Ölümümde bana vâris olacak mahfuz hisseli varisim yoktur. Bu vasiyetnameyle bana bir oğul gibi bakan yardımcı olan kişiye;
- ………………. mahallesin’de 8856 ada ,1 parsel’de kat 3 bağımsız bölüm 40 numaralı dairemin tüm hissesini ve dairem dahil tüm mal varlığımı;
- adıma açılmış olan tüm banka hesaplarımda bulunan nakdi ve gayr-i nakdi varlıklarımı,
- Adıma kayıtlı tüm araçları
- Adıma fatura edilmiş ya da fatura edilmemiş olsa bile mülkiyeti resmi olarak farklı bir kişi veya kuruma ait olmayan ve sağ iken şahsım tarafından kullanılan tüm elektronik cihaz ve eşyaları,
- Şahsıma ait tüm kişisel eşyalarımı ……………………… vasiyet ediyorum.25.04.2021
Bu vasiyetlerimin tenfizine Mahallesi Sokak No: ’da ikâmet eden isimli zatı memur ediyorum. İşte arzularım bunlardır.” diyerek sözünü bitirdi. Ben de dediklerini aynen yazdım ve vasiyetçi okumak – yazmak bildiğinden aşağıda isimleri yazılı şahitler huzurunda okumak üzere kendisine verdim. Şahitler yanında okuduktan sonra tamamen arzularına uygun olduğunu beyanla burayı imzaladı.
Ben de tarih koyarak imzaladım.
Noter Vasiyetçi
Şahsiye DOLAMA
Bu vasiyetnamenin Noter tarafından bana verilip okuduğumu ve muhtevasının son arzularıma uygun olduğunu Noter huzurunda siz şahitlere beyan ederim.
Vasiyetçi
Şahsiye DOLAMA
Bu vasiyetname Noter tarafından vasiyetçiye verilip huzurumuzda okuyup arzularına uygun olduğunu bize söylediğini ve kendisini tasarrufa ehil gördüğümüzü beyan ve imza ederim.
Şahit
Bu vasiyetname Noter tarafından vasiyetçiye verilip huzurumuzda okuyup arzularına uygun olduğunu bize söylediğini ve kendisini tasarrufa ehil gördüğümüzü beyan ve imza ederim.
Şahit
İşbu vasiyetname ve aynı yerde ve aynı saatte düzenlenmiş olup tarafımızdan imzalanmış ve mühürlenmiştir.
Tescil defterinin …. Nolu sayfasına kaydedilmiştir.
Resmî mühür ve imza
Miras Sözleşmesi Şekil Şartı
Miras sözleşmesi hazırlanırken bazı şekil şartlarına göre hazırlanması zorunludur. Öncelikle tarafların kendi isteklerini resmi memura aynı anda bildirmesi gerekmektedir. Vasiyetnamenin tarafları isteklerini resmi memura aralıksız bir şekilde bildirmelidir. Resmi memur kavramı sulh hukuk mahkemesi hakimi, noter veya kanunca görev verilmiş bir memur anlaşılmalıdır. Miras sözleşmesi yani vasiyetname resmi memurun ve iki tanığın önünde imzalanmalıdır. Resmi memur bu vasiyetnameye düzenleme tarihi koyarak altını imzalar ve mühürler.
Miras sözleşmeleri tarafların adı,soyadı,TC kimlik numaraları, doğum yeri, doğum tarihi,medeni hali ve ikametgah bilgilerini içermelidir. Bu bilgiler eksiksiz olmalıdır.
Miras sözleşmesinde tarafların miras bırakmak istedikleri malvarlıkları tek tek yazılmalıdır. Bu malvarlıkları taşınır ve taşınmaz varsa bankadaki para ve kasaların tek tek açıklayıcı bir şekilde yazılması gerekmektedir.
Miras sözleşmeleri noter tarafından düzenlenmiş olmalıdır. Bu sözleşmenin resmi bir evrak niteliği kazanması için noterde düzenlenme şartı vardır.
Resmi Vasiyetnamede tanıkların kimlik bilgileri ve imzaları yer almaktadır.
Miras Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Miras sözleşmesi resmi vasiyetname şeklinde yapılması daha doğru olacaktır. Bu yüzden miras sözleşmesi noterde yapılır. Resmi vasiyetname yapmak için her iki tarafın noterde bulunması gerekmektedir. Vasiyetnamenin içeriği sözlü olarak yapılacağı gibi yazılı da verilebilir. Noter kendisine verilen metni yazdıktan sonra yasal şartlardan olan fiil ehliyeti, okuma yazması var mı, kamu hizmetlerinden yasaklımı bunlara bakarak iki tanık huzurunda imza işlemine geçer. Taraflardan birinin okuma yazması yoksa noter bu kişiye okumakla yükümlüdür. Taraflar bu aşamadan sonra sözleşmeyi uygun bulması halinde imza aşamasına geçer.
Her iki tarafın kendi arasında adi yazılı olarak yaptığı vasiyetname geçerli değildir. Miras bırakan hayatta olduğunda bu sözleşmenin geçersizliğini kendisi yada mirasçı ileri sürebilir. Miras bırakan kişinin vefatından sonra ise sözleşmenin iptali davası açarak vasiyetnamenin iptal edilmesi mümkün hale gelmektedir.
Miras Sözleşmesinden Dönme
Miras sözleşmelerinde miras bırakan kişi kanuna uygun olarak düzenlediği vasiyetnameden dilediği zaman dönme yada yenisini düzenleme hakkına sahiptir. Bunun için yapılan yeni vasiyetinde kanuna ve şekle uygun yapılmalıdır. Yani vasiyet bırakan kişi dilediği zaman yeni vasiyetname düzenleyerek bir önceki düzenlediği vasiyetnameyi geri alabilir. Miras bırakan kişi düzenlediği vasiyetnameden daha sonraki aşamada bir kısmından dönebileceği gibi eski vasiyetnamenin tamamından da dönebilir . Dönülmeyen kısımlar bu aşamada halen geçerli hale gelecektir. Mesela vasiyetnamede yazan taşınmazlar olmasına rağmen bir taşınmazın o miras ya miras bırakılmasından vazgeçebilir.
Miras Sözleşmesinde Ehliyet
Miras sözleşmesi ve Miras Sözleşmesinde Ehliyet konusu toplum tarafından merak edilen konular arasındadır. Miras sözleşmesinde sözleşmenin geçerli hale gelebilmesi için bazı şehrin şartları sağlanmak zorundadır. Vasiyetname yapabilmek için onbeş yaşını doldurmuş olmak ve ayırt etme gücüne sahip olmak yeterlidir. Fakat miras sözleşmesi için tam fiil ehliyeti aranacaktır. Sonuç olarak miras sözleşmesi yapacak olan kişinin tam anlamıyla hukuki işlem yeteneğini sahip olması şartı aranır. Vasiyetname sözlü resmi veya el yazısı ile yapılabilirken miras sözleşmesi sadece ve sadece resmi şekilde yapılmak zorundadır. Yani miras sözleşmesi sadece noter huzurunda gerçekleştirilebilir. Bu sebeple vasiyetname koşulları daha esnek tutulmuştur.
Miras Sözleşmesi Geçerlilik Şartları
Türk Medeni Kanunu Miras sözleşmesi I. Şekli Madde 545- Miras sözleşmesinin geçerli olması için resmî vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekir. Sözleşmenin tarafları, arzularını resmî memura aynı zamanda bildirirler ve düzenlenen sözleşmeyi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar. Şeklinde açık hüküm bulunmaktadır.
Miras Sözleşmesinin İptali Davası
Türk Medeni Kanunu sözleşmenin iptalini düzenlemiştir.
TMK Madde 546- Miras sözleşmesi, tarafların yazılı anlaşmasıyla her zaman ortadan kaldırılabilir. Miras sözleşmesiyle mirasçı atanan veya kendisine belirli mal bırakılan kişinin, mirasbırakana karşı miras sözleşmesinin yapılmasından sonra mirasçılıktan çıkarma sebebi oluşturan davranışta bulunduğu ortaya çıkarsa; mirasbırakan, miras sözleşmesini tek taraflı olarak ortadan kaldırabilir. Tek taraflı ortadan kaldırma, vasiyetnameler için kanunda öngörülen şekillerden biriyle yapılır.
b. Sözleşmeden dönme yolu ile Madde 547– Miras sözleşmesi gereğince sağlararası edimleri isteme hakkı bulunan taraf, bu edimlerin sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi veya güvenceye bağlanmaması hâlinde borçlar hukuku kuralları uyarınca sözleşmeden dönebilir.
Miras Sözleşmesi Hazırlanması
Miras sözleşmesi, miras hukukunda önemli bir hukuki araçtır ve kişinin mal varlığının dağılımını belirleme özgürlüğünü sağlar. Ancak, miras sözleşmesi yaparken dikkatli olunmalı ve yasal gerekliliklere uyulmalıdır. Ayrıca, miras sözleşmesinin avantajları ve dezavantajları dikkate alınmalı ve kişinin özel durumuna uygun bir şekilde hareket edilmelidir. Bu şekilde, miras sözleşmesi kişinin mirasçılarına adil ve hukuki olarak geçerli bir şekilde mal varlığını dağıtmasına yardımcı olabilir.
