Dolandırıcılık suçu, bir kimseyi aldatıcı davranışlarla kandırarak veya hata ve yanılgıya düşürerek haksız bir menfaat elde etmeye yönelik suçlardan biridir. Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) düzenlenen dolandırıcılık suçu, 157. ve 158. maddelerde ele alınmaktadır. Bu maddelere göre dolandırıcılık suçu şu şekilde tanımlanabilir:
Basit dolandırıcılık suçu, bir kimsenin hileli davranışlarla bir başkasını aldatarak haksız bir menfaat elde etmesi şeklinde gerçekleşir. Suçun oluşması için şu unsurların bulunması gerekmektedir.
- Aldatma: Suçun işlenmesi için failin, mağduru aldatıcı hareketlerde bulunması gerekir.
- Hileli Davranışlar: Failin, mağduru kandırmak amacıyla başvurduğu her türlü aldatıcı davranış.
- Haksız Menfaat: Failin bu aldatıcı davranışları sonucunda kendisine veya bir başkasına haksız bir menfaat sağlaması.
- Zarar: Mağdurun bu aldatıcı davranışlar sonucu zarara uğraması.
Nitelikli Dolandırıcılık (TCK Madde 158)
Nitelikli dolandırıcılık, basit dolandırıcılığın daha ağır şekilleri olup daha ağır cezai yaptırımlara tabi tutulur. TCK 158. maddesinde nitelikli dolandırıcılık sayılan haller şunlardır:
- Kamu kurum ve kuruluşlarının araç olarak kullanılması.
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması.
- Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanılması.
- Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanılması.
- Dini inanç ve duyguların istismar edilmesi.
- Kişinin mağduru olduğu ya da birinci derecede yakınlarının hastalığı nedeniyle zor durumda bırakılması.
- Kamu görevlisinin sahip olduğu nüfuzu kötüye kullanması.
Dolandırıcılık Suçu
Tck 157/1
Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu 157. Maddesinde ve devamında düzenlenmiştir.
Madde 157- (1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.
Nitelikli dolandırıcılık
Madde 158-
(1) Dolandırıcılık suçunun;
a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/19 md.; Değişik: 3/4/2013-6456/40 md.) Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Daha az cezayı gerektiren hal
Madde 159- (1) Dolandırıcılığın, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
Dolandırıcılık Suçu Cezası Tck
Dolandırıcılık Suçunun Basit Hali TCK 157. Madde
Madde 157- (1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası verilir. Kanunda belirtilen yaptırımdan da anlaşıldığı üzere faile verilecek ceza hem adli para cezası hem de hapis cezasıdır.
Dolandırıcılık suçunda, basit dolandırıcılık suçundan verilecek hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.
b) Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Hali TCK 158. Maddesi
(1) Dolandırıcılık suçunun;
a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçu
Dolandırıcılık Suçu ve nitelikli dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu ilgili maddesinde ayrı ayrı düzenleme altına alınmıştır. Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası basit haline göre daha fazladır. TCK ilgili metninde bu suç 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılmaktadır.
Dolandırıcılık suçu, mağdurlar üzerinde büyük maddi ve manevi zararlara yol açabileceğinden, ceza hukukunda önemli bir yer tutar ve bu suça ilişkin davalar titizlikle yürütülmektedir. Mağdur olan kişilerin hukuki yollara başvurarak haklarını aramaları önemlidir.
Detaylı Bilgi Almak İçin; Adana Ceza Avukatı
Dolandırıcılık Suçu Cezası
Basit dolandırıcılık suçu, bir kimsenin hileli davranışlarla bir başkasını aldatması ve bu aldatma sonucunda haksız bir menfaat elde etmesi şeklinde tanımlanır. Bu suç için öngörülen cezalar şunlardır:
Bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve Beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılmaktadır. Ancak nitelikli dolandırıcılık suçunun unsurlarına baktığımızda üç yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.
Dolandırıcılık Suçu Şikayet Dilekçesi
ADANA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
MÜŞTEKİ :
ADRES :
VEKİLİ : Av. NUH HACİ ÖZKAN – Adres ANTETTEDİR
ŞÜPHELİ :
KONU : Nitelikli dolandırıcılık (TCK 158/1-f), Özel belgede sahtecilik (TCK 207) ve re’sen tespit edilecek hususlara ilişkin şikayetimizdir.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkilim İnstagram adlı sosyal medyadan kadınların evlerinde sabun yaparak para kazandığı paylaşım ve vaatleri görerek 06.10.2023 tarihinde ……… GSM numarası ile iletişime geçmiştir. ilgili içerikler para kazanma garantisi vererek müvekkilimi çeşitli aldatma yöntemleri kullanarak hileli hareketlerle müvekkilimi 79.140,00 TL dolandırmışlardır. Müvekkilimin yıllardır biriktirdiği parayı kaybetmesinden dolayı çok büyük bir mağduriyete uğramış , psikolojisi bozulmuştur. Müvekkilimin bu şahıslar ile yaptığı tüm sosyal medya yazışmalarını , watsap mesajlarını da dilekçemizin ekinde sunuyoruz. İlgili yazışmalar tarafınızca incelendiğinde müvekkilimin nasıl bir tuzağa düşürüldüğü ve aldatıldığı ve dolandırıldığı açıkça ortaya çıkacaktır. Bu şahıslar çete kurarak belki de müvekkilim gibi binlerce insanı dolandırıp hayatını karartmıştır.
Şüpheli, ……………… müvekkile paketleyeceği sabunların gönderim ücretini ödemesi için whatsapptan IBAN numarası yollamıştır. Müvekkil ücreti gönderdikten sonra müvekkilimin bilgisizliğinden faydalanarak çeşitli bahanelerle defalarca farklı meblağlarda paralar istemiştir. Üstelik gerek telefon konuşmalarında gerekse WhatsApp sohbetlerinde süre kısıtlaması vererek süresi içinde parayı göndermezse işlemin iptal olacağını söyleyip tehdit ederek müvekkili korkutmuş, müvekkile düştüğü durumu sorgulayacak vakit bırakmamıştır.
Şüpheli ………… aleyhine 17.10.2023 tarihinde Adana Genel İcra 2023/71704 E. Sayılı dosya numarası ile ilamsız icra takibi başlatılmış olup halen derdesttir.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda arz edilen ve re’sen ön görülecek hususlar neticesinde şüpheli hakkında gerekli soruşturmanın yapılarak cezalandırılmasını saygılarımızla arz ve talep ederiz. 17/10/2023
Müşteki Vekili
Av. Nuh Naci ÖZKAN
¸
KIRIKHAN CUMHURİYET SAVCILIĞI MAKAMINA
MÜŞTEKİ :
ŞÜPHELİ :
ADRES :
SUÇ : DOLANDIRICILIK, HIRSIZLIK, GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA,BELGEDE SAHTECİLİK
SUÇ TARİHİ : 06/01/2022
AÇIKLAMALAR :
Müşteki müvekkilim ……………… Hassa ilçesinde …………. petrolü işletmektedir. ………………………. baba oğuldur. Müşteki pandemi döneminde 74 yaşında olması ve o süreçte sokağa çıkış yasağının da olması sebebiyle 2020 yılı Mart ayında sözlü olarak iş yerinin yönetimi ödemelerin yapılması, gelir gider hesabı ve akaryakıt alım ve satım işlerini maalesef güvenerek oğlu olan ………….. devretmiştir. Petroldeki tüm mali işler …………………… yönetimindedir.
Şüpheli bu süreçte iki günde bir biriken ortalama 40.000 tl yi toplayıp önce kendi hesabına yatırmış daha sonra davacının hesabına ‘hisse alım bedeli’ açıklamasıyla davacının banka hesabına göndermiş, para bu hesaba geldikten sonrada yine kendi cep telefonundan davacının internet bankacılığına girerek dağıtım şirketine akaryakıt almak için göndermiştir. Müştekiye ait olan bir parayı sanki kendi parasıymış ve hisse almak için göndermiş gibi göstererek yaklaşık 17 ay boyunca bu şekilde para transferleri yapmış ve 30/12/2021 tarihinde Kırıkhan İcra Dairesi ………………… Esas ile 950.000,00 TL bedelli ilamsız icra takibi yapılmış, müşteki tarafından süresinde itiraz edilerek takip durdurulmuştur. Bundan 2 gün sonra ise kasadan müştekinin haberi olmadan rızası dışında aldığı HALK BANKASINA ait ………………. seri numaralı boş çeki 1.050,000,00 TL bedelle doldurarak ve imzasını taklit ederek bankada işlem yapmıştır. Bu çekten dolayı menfi tespit davası açılmıştır, İskenderun başsavcılığınca imza örnekleri alınmıştır. Bu çek dışında kasadan alınan Halk Bankasına ait ……………………… seri numaralı çekler ile ilgili DURDURMA talep ediyoruz.
İş yerine ait bazı araçları satarak şirketin hesabına ekleyeceğini söylemiş fakat satıştan sonrada hesaplara aktarılmamıştır. Gün içinde pompacılarda ve markette biriken nakit paraları imza karşılığında toplayıp ukdesine geçirmiştir.
Müşteki ile şüpheli arasında hiçbir ticari bağlantı bulunmadığı halde müştekinin ticari itibarını zedelemek ve ticari hayatını bitirmeye çalışmaktadır. Söz konusu suçlar ile ilgili evrakları ekte sunmaktayız.
DELİLLER : Tanıklar ve her tür delil
HUKUKİ SEBEPLER : TCK. ve ilgili mevzuat.
TALEP SONUCU : Yukarıda arz etmiş olduğumuz nedenlerle gerekli soruşturmanın yapılarak hakkında dava açılmasını, saygılarımla arz ve talep ederim. 14/01/2022
EK: Banka hesap hareketleri, fişler
müşteki
Dolandırıcılık Suçu Şikayet Süresi
Dolandırıcılık suçu ve Dolandırıcılık Suçu Şikayet Süresi genelde mağdurlar tarafından bize soru olarak gelmektedir. Nitelikli dolandırıcılık suçu TCK kapsamında 167/2 de belli olan kişiler aleyhine işlenirse şikayete bağlı hale gelecektir. Diğer hallerde ise herhangi bir şikayet aranmaksızın soruşturma başlatılır.
Dolandırıcılık Suçunun Unsurları
Dolandırıcılık suçunun unsurları, suçun oluşması için gerekli olan bileşenlerdir. Türk Ceza Kanunu (TCK) dolandırıcılık suçunun unsurlarını belirli kriterlere göre tanımlar. Dolandırıcılık suçunun unsurları şunlardır:
1. Suçun Maddi Unsurları
Maddi unsurlar, suçun dış dünyada gerçekleşen fiil ve sonuçlarıdır. Dolandırıcılık suçunun maddi unsurları şunlardır:
Aldatma: Failin, mağduru aldatıcı hareketlerde bulunması gerekir. Bu aldatıcı hareketler, mağdurun iradesini sakatlayacak nitelikte olmalıdır.
Hileli Davranışlar: Fail, mağduru kandırmak amacıyla aldatıcı, hileli davranışlarda bulunmalıdır. Bu davranışlar, yalan beyanlar, sahte belgeler kullanma, gerçekleri gizleme veya çarpıtma gibi şekillerde olabilir.
Haksız Menfaat Elde Etme: Fail, hileli davranışlar sonucunda kendisi veya bir başkası için haksız bir menfaat elde etmelidir. Haksız menfaat, maddi veya manevi olabilir.
Mağdurun Zarara Uğraması: Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için mağdurun maddi veya manevi zarara uğraması gerekmektedir.
2. Suçun Manevi Unsuru
Manevi unsur, failin suçu işlerken sahip olduğu zihinsel durumu ifade eder. Dolandırıcılık suçunun manevi unsuru kasttır. Fail, mağduru aldatma kastıyla hareket etmelidir:
Kast: Fail, mağduru aldatma ve haksız menfaat elde etme amacıyla hareket etmelidir. Failin, mağdurun zarara uğramasını bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi gerekir.
3. Hukuka Aykırılık Unsuru
Dolandırıcılık suçunun hukuka aykırılık unsuru, failin eyleminin hukuka aykırı olmasıdır. Hukuka aykırılık, eylemin yasa tarafından suç olarak tanımlanması ve cezalandırılması anlamına gelir. Failin eylemi hukuka aykırı olmalıdır ve bu eylem, yasal bir savunma veya meşru bir gerekçeyle yapılamaz.
4. Kusurluluk Unsuru
Kusurluluk unsuru, failin suçu işlerken hukuka aykırı ve kasten hareket ettiğini gösterir. Failin, suçu işleyebilecek bir ehliyete sahip olması ve suçu işlemede kusurlu bulunması gerekmektedir. Kusurluluk, failin bilinçli ve iradi olarak hareket ettiğini gösterir.
Dolandırıcılık suçunun unsurları, failin aldatıcı ve hileli davranışlarıyla mağduru kandırarak haksız bir menfaat elde etmesi ve mağdurun zarara uğraması üzerine kuruludur. Bu unsurların tamamının bir arada bulunması, dolandırıcılık suçunun oluşması için gereklidir. Suçun unsurlarından birinin eksik olması durumunda, dolandırıcılık suçu oluşmaz ve fail başka suçlardan yargılanabilir.
Dolandırıcılık Suçunda Yetkili Mahkeme
Dolandırıcılık suçunda yetkili mahkeme, suçun işlendiği yer ve suçun türüne göre belirlenir. Türk hukukunda yetkili mahkemenin belirlenmesi için dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:
Genel Yetkili Mahkeme
Yer Mahkemesi: Dolandırıcılık suçunun işlendiği yer mahkemesi, yani suçun işlendiği yerin bulunduğu adliye, genel yetkili mahkemedir. Suçun işlendiği yer, aldatıcı hareketlerin gerçekleştiği veya mağdurun zarara uğradığı yer olabilir.
Asliye Ceza Mahkemesi
Asliye Ceza Mahkemesi: Basit dolandırıcılık suçları (TCK 157) genellikle Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülür. Asliye Ceza Mahkemesi, dolandırıcılık suçu gibi nispeten daha hafif suçların yargılandığı mahkemedir.
Ağır Ceza Mahkemesi
Ağır Ceza Mahkemesi: Nitelikli dolandırıcılık suçları (TCK 158) gibi daha ağır cezai yaptırımları olan dolandırıcılık suçları Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanır. Ağır Ceza Mahkemesi, daha ağır suçların ve daha yüksek cezaların öngörüldüğü davaların görüldüğü mahkemedir.
Özel Yetkili Mahkemeler
Bazı durumlarda dolandırıcılık suçları, özel yetkili mahkemelerde de görülebilir. Örneğin, bilişim sistemlerinin kullanılmasıyla işlenen dolandırıcılık suçları, bilişim suçlarına bakan özel mahkemelerde yargılanabilir.
Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde şu hususlar dikkate alınır:
Suçun İşlendiği Yer: Suçun işlendiği yerin adliyesi yetkilidir.
Mağdurun Zarara Uğradığı Yer: Mağdurun zarara uğradığı yer de yetkili mahkeme için dikkate alınabilir.
Failin Yakalandığı Yer: Eğer fail başka bir yerde yakalanmışsa, yakalandığı yerin mahkemesi de yetkili olabilir.
Özel Durumlar: Bilişim suçları veya banka dolandırıcılığı gibi özel durumlarda, suçun işlendiği yer dışında da yetkili mahkemeler belirlenebilir.
Mahkemenin Görevi
Yetkili mahkeme, davanın tüm aşamalarını yürütür ve sonuçlandırır. Davanın başlaması, delillerin toplanması, duruşmaların yapılması ve hükmün verilmesi bu mahkemede gerçekleşir.
Dolandırıcılık suçuna ilişkin bir dava açılacağı zaman, bu genel yetki ve görev kurallarına göre hangi mahkemenin yetkili olduğunu belirlemek önemlidir. Yanlış mahkemede açılan davalar yetkisizlik kararı ile reddedilebilir, bu nedenle doğru mahkemede dava açılması gereklidir.
Dolandırıcılık Suçu Şikayete Tabi Mi
Dolandırıcılık Suçu Şikayete Tabi Mi veya şikayete tabiyse süresi var mıdır soruları çok sık sorulmaktadır. Nitelikli dolandırıcılık suçunda şikayet zamanaşımı yoktur. Fail veya fiil öğrenildiği andan sonra suç duyurusunda bulunma hakkınız bulunmaktadır.
Dolandırıcılık Suçu Zamanaşımı
Dolandırıcılık suçunda nitelikli dolandırıcılıkta şikayet zamanaşımı, ceza zamanaşımı ve dava zamanaşımı gibi durumlar söz konusudur. Nitelikli dolandırıcılık suçunda zamanaşımı birçok müvekkilimiz tarafından sorulmaktadır. Nitelikli dolandırıcılık suçunda şikayet zamanaşımı yoktur. Fail veya fiil öğrenildiği andan sonra suç duyurusunda bulunma hakkınız bulunmaktadır.
Nitelikli dolandırıcılık suçunun dava zamanaşımı süresi 15 yıl ile sınırlandırılmıştır. Bu süreç geçtikten sonra kamu davası düşecektir ve dava açma hakkınız ortadan kalkacaktır.
