Ağır ceza mahkemesi aslında tam anlamıyla isminden anlaşılan bir mahkeme türüdür. Kanunda ceza miktarları belirlenmiştir ve ağır ceza mahkemeleri belirlenen bu ceza miktarları arasından en ağır olan suçlara bakan mahkemedir. 5235 Sayılı Kanun, 12. Md. Ağır ceza mahkemesinin görevleri düzenlenmiştir. İşlenen bir suçun ağır ceza mahkemesi alanına girip girmediği aslında kanunda bellidir. İlgili kanun ve ilgili maddesinde yer alan kriterlere uyan her tür suç ağır ceza mahkemesi kapsamına girer. İlgili maddede belirtilen kriterler hem suç vasfıyla hem de ceza miktarıyla ilgilidir.
Ağır Ceza Mahkemesi Hangi Davalara Bakar?
Ağır ceza mahkemesi kapsamına giren suçlar, ilgili maddelerde açıkça belirtilmiştir. Bu suçlar arasında yağma yani gasp suçu, kasten adam öldürme, neticesine göre ağırlaşmış yaralama suçu, taksirle ölüme sebep olma, irtikap suçu yani kamu görevinin kişiye getirdiği nüfuzu kötüye kullanma, rüşvet suçu, zimmet suçu, resmi evrakta ve belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık, hileli iflas suçu yer alır. Bu suçlar direkt olarak ağır ceza mahkemesi kapsamına giren suçlardır.
Yukarıdaki suçlar dışında ağır ceza mahkemesinin bakma yetkisinin olduğu suçlar da vardır. Bunlar;
- Devlet egemenliğine, güvenliğine ve devlet organlarının saygınlığına dair suçlar,
- Anayasal düzene ve düzen işleyişine karşı yapılan suçlar,
- Milli savunmaya dair yapılan suçlar, devlet sırlarıyla ilgili suçlar ve casusluk,
- Terörle mücadele kapsamında yer alan siyasi niteliğe sahip suçlardır.
Mesela devlet birlik bütünlüğünü bozmak, hükümete karşı suç, anayasayı ihlal, suç için anlaşma, devlete karşı savaş için tahrik suçu, yasaklı bilgileri temin etme gibi devlet birliğine, güvenliğine, anayasaya, savunmaya karşı işlenen tüm suçlar ağır ceza mahkemeleri kapsamında yer alırlar.
Ağır Ceza Mahkemesi Tarafından Verilen Cezalar
Ağır ceza mahkemeleri suçun cezasına göre üst sınırı temel alırlar. Üst sınır on olmak üzere on yıldan daha fazla olan hapis cezalarına karşılık gelen suçlar ağır ceza mahkemesi kapsamındadırlar. Müebbet, ağırlaştırılmış müebbet suçları da elbette ağır ceza mahkemesi kapsamına girer. Mahkeme görevleri belirlenirken yalnızca cezalarla ilgili üst sınıra bakılır. Yani kanunda belirtilen suçun cezası neyse o süre temel alınarak mahkemelerin görevleri belirlenir. Bu görev belirlemede ağırlaştırıcı ya da tam tersi hafifleştirici etkenler göz önünde bulundurulamaz.